ZAGADNIENIA KONSTRUKCYJNE

Krok 1 – Analiza archiwalnej dokumentacji technicznej

• Aktualne przeglądy techniczne.
• Książka obiektu budowlanego.
• Projekty budowlane.
• Dokumentacja towarzysząca.

Celem analizy jest uzyskanie szczegółowych informacji dotyczących rozwiązania konstrukcyjnego ściany, roku budowy obiektu, przeprowadzonych w przeszłości napraw i modyfikacji. Uzyskane informacje w połączeniu z aktualnymi badaniami wykonywanymi na potrzeby oceny stanu technicznego mogą wpłynąć na wyniki końcowe diagnostyki konstrukcyjnej przegrody.

Krok 2 – Doprecyzowanie metody ocieplenia ściany

• Oceniający musi mieć świadomość w jakiej technologii będą realizowane prace ociepleniowe.

Celem jest wstępne ustalenie potencjalnych rozwiązań ocieplenia danej ściany, co w konsekwencji będzie miało wpływ na ustalenie programu i zakresu badań związanych z oceną stanu technicznego przegrody.

Krok 3 – Badania makroskopowe

• Badania ogólne – oględziny ściany nieuzbrojonym okiem, identyfikacja widocznych uszkodzeń mechanicznych na ścianie z poziomu terenu.
• Badania szczegółowe – oględziny konkretnych uszkodzeń zidentyfikowanych podczas badania ogólnego z użyciem urządzeń pomocniczych (np. zwyżka, rusztowanie, dron, itp.).

Celem jest rozpoznanie ewentualnych zjawisk wpływających niekorzystnie na stan techniczny konstrukcji budynku. Brak właściwego rozpoznania tych zjawisk może przyczynić się do wystąpienia uszkodzeń w obrębie warstw układu ociepleń, powodując w przyszłości jego destrukcję.

Krok 4 – Analiza dotycząca spękań i zarysowań ściany (warstwa wykończeniowa i konstrukcyjna)

• Identyfikacja uszkodzeń.
• Pomiary uszkodzeń – szerokość, długość.

Krok 4.1 – Określenie przyczyn wywołujących zarysowania  / spękania.

Krok 4.2 – Przeprowadzenie monitoringu spękań / zarysowań z zastosowaniem wskaźników rozwarcia rys lub rysomierzy (w przypadku braku możliwości ustalenia czy uszkodzenia są ruchome czy ustabilizowane).

Celem jest ustalenie przyczyn występujących zarysowań i pęknięć konstrukcji badanej ściany oraz ustalenie zachowania się tych uszkodzeń w czasie (zakwalifikowanie zarysowań i spękań do uszkodzeń ruchomych bądź ustabilizowanych).

Krok 5 – Określenie sposobu wyeliminowania lub przynajmniej zminimalizowania przyczyn występujących uszkodzeń

Celem jest ustalenie działań zmierzających do wyeliminowania przyczyn obserwowanych uszkodzeń mechanicznych konstrukcji ściany dla zapewnienia bezpieczeństwa nośności i stateczności konstrukcji oraz uniknięcia uszkodzeń układu ociepleń. Zakres robót, wynikający z analizy uszkodzeń konstrukcyjnych przegrody, stanowić będzie działania poprzedzające realizację ocieplenia.

Krok 6 – Ocena stanu technicznego zaprawy w spoinach muru

• Identyfikacja występowania uszkodzeń w spoinach (zarysowania, ubytki, rozluźnienie struktury).
• Sprawdzenie wodochłonności zaprawy za pomocą rurki Karsten’a.

Celem jest identyfikacja uszkodzeń i nieprawidłowości zaprawy w obrębie spoin konstrukcji murowanej ściany oraz zbadanie jej wodochłonności. W przypadku uszkodzeń typu zarysowania / spękania konieczne jest rozpoznanie czy mamy do czynienia z uszkodzeniami stałymi bądź uszkodzeniami ruchomymi (podlegającymi propagacji). W przypadku ubytków zaprawy w spoinach wskazane jest ich uzupełnienie w celu uniknięcia migracji wody opadowej w głąb ściany oraz wyeliminowanie pustek powietrznych, w których może dochodzić do kondensacji pary wodnej. Z kolei luźne bądź osypujące się fragmenty zaprawy powinny ulec naprawie (usunięcie i uzupełnienie) z uwagi na możliwość osłabienia przyczepności układu ociepleń do podłoża. W przypadku planowanego docieplenia ściany od strony wewnętrznej, wskazane jest sprawdzenie wodochłonności zaprawy w spoinach przy użyciu rurki Karsten’a [2].

Krok 7 – Kontrola wizualna podłoża ściennego pod kątem występowania zmian chemicznych

• Identyfikacja ewentualnych kryształów soli budowlanych.
• Badanie z wykorzystaniem przenośnego zestawu do oceny wskaźnika pH oraz zawartości jonów Cl-, SO₄^2-, NO₃^-.

Celem jest rozpoznanie ewentualnego porażenia konstrukcji ściany wykwitami soli budowlanych, ustalenie przyczyn ich występowania oraz nakreślenie działań służących eliminacji tychże przyczyn. Brak podjęcia stosownych działań w tym kierunku doprowadzić może do pogorszenia stanu konstrukcji ściany oraz wystąpienia uszkodzeń układu ociepleń.

Krok 8 – Sprawdzenie nośności podłoża ściany

• metoda 1 – pull off
• metoda 2 – sprawdzenie nośności z użyciem kostek styropianowych o wymiarach 100 x 100 mm

Celem jest kontrola nośności podłoża ściennego.

Metoda 1 (pull off) – polega na sprawdzeniu nośności podłoża przy użyciu urządzenia z miernikiem ręcznym lub automatycznym, mierzącym naprężenie odrywające naciętą powłokę od podłoża w MPa. Badane podłoże powinno być odtłuszczone, bez żadnych rys i nierówności. Wokół badanej powierzchni wykonywane jest nacięcie o głębokości co najmniej 15 mm, po czym przyklejany jest do niej krążek pomiarowy za pomocą kleju epoksydowego. Do tak przygotowanego układu montowany jest siłownik, po czym następuje oderwanie krążka i odczyt wyniku (siłę odczytaną w N należy podzielić przez powierzchnię krążka w mm²). Wynik nie powinien być mniejszy niż 0,08 MPa.

Metoda 2 (kostki styropianowe) - w przypadku braku urządzenia do badania pull off i planowanym ociepleniu ścian systemem ETICS możliwe jest sprawdzenie nośności podłoża z wykorzystaniem próbnych kostek styropianowych. Badanie zaczyna się od oczyszczenia podłoża z kurzu, pyłu, słabo związanych z podłożem powłok malarskich i tynków. Następnie dokonuje się przyklejenia próbek styropianowych  o wymiarach 100 x 100 mm w różnych miejscach elewacji (8-10 próbek). Klejenie próbek wykonuje się z użyciem systemowej zaprawy klejowej do mocowania izolacji termicznych w systemach ETICS – klej zgodnie z zaleceniami systemodawcy należy nanieść na całą powierzchnię próbki na grubość ok. 10 mm. Próbkę należy docisnąć do podłoża w taki sposób, aby uzyskać przyleganie kleju do podłoża na całej powierzchni próbki. W dalszej kolejności dokonuje się oderwania ręcznego próbek styropianu od podłoża. Czas pomiędzy przyklejeniem próbek a ich oderwaniem zależy od temperatury powietrza zewnętrznego w okresie dnia i nocy – przy t_e > 10°C – 3 dni, przy t_e = 5÷10°C – 5 dni, przy t_e < 5°C – od 7 do 10 dni [1]. Odrywanie wykonywać energicznie, przykładając siłę prostopadle do płaszczyzny klejenia próbek. W przypadku rozerwania próbki styropianu przyjmuje się, że podłoże wykazuje dostateczną nośność. Jeżeli dojdzie do oderwania się całej próbki z klejem i warstwą wykończeniową ściany konieczne jest usunięcie słabo związanej warstwy wykończeniowej. Podłoże należy zagruntować środkiem poprawiającym przyczepność, zaś samo badanie należy powtórzyć. W przypadku ponownego uzyskania wyniku negatywnego, należy rozważyć zastosowanie dodatkowego mocowania mechanicznego lub specjalne przygotowanie podłoża.

Wyniki badania, niezależnie od zastosowanej metody, przełożyć się mogą na zakres prac przygotowawczych podłoża ściennego przed właściwymi pracami dociepleniowymi.

Krok 9 – Sprawdzenie równości i gładkości podłoża ściennego

• Pomiary z wykorzystaniem łaty o długości 2 m, poziomicy (zalecana elektroniczna) oraz prostych przyrządów do pomiaru odległości.
• Wyniki odniesione do wymagań zdefiniowanych w normach i instrukcjach (np. wydanych przez ITB).
• Sprawdzenie odchyłek kątowych w narożach ścian.

Celem jest kontrola równości i gładkości podłoża ściennego. Wyniki niniejszej kontroli mogą przesądzić o konieczności włączenia do prac dociepleniowych dodatkowych robót służących przygotowaniu podłoża ściennego do wymagań sformułowanych w wymaganiach instrukcji technicznych oraz wytycznych systemu docieplenia.

Krok 10 – Przeprowadzenie próby odporności na ścieranie podłoża ściennego

• Ocena stopnia zapylenia oraz osypywania się podłoża ściennego za pomocą dłoni lub czarnej, twardej tkaniny.

Celem badania jest sprawdzenie pylenia, piaszczenia bądź kredowania powierzchni ściany przewidzianej do ocieplenia. Badaną powierzchnię ściany pociera się dłonią lub twardą tkaniną koloru czarnego. W przypadku pozostawania na dłoni lub tkaninie warstwy pyłu konieczne może być odpowiednie przygotowanie podłoża ściennego poprzez zagruntowanie jego powierzchni stosownym preparatem gruntującym.